Ορθοπαιδική ή ορθοπεδική - Τέχνη ή τεχνική;

«Ο όρος αυτός ως ιατρική ειδικότητα εισήχθη στη χώρα μας περί το τέλος της δεκαετίας 1950, ως "ορθοπεδική".
Αιφνιδίως τα τελευταία χρόνια, με πρωτοβουλία ιατρών που μετεκπαιδεύθηκαν στην Αγγλία, προέκυψε μιμητικά ο όρος: "ορθοπαιδική". Λέγεται ότι το 1741 ο Γάλλος ιατρός Νικολά Αντρί, καθηγητής του Πανεπιστημίου των Παρισίων, έπλασε τον ανωτέρω όρο επειδή θεράπευε παιδιά με δυσπλασίες. Ο όρος στη Γαλλική αποδίδεται ως orthopédie ή orthopédique και στην Αγγλική ως orthopaedics (με τη δίφθογγο ae, λόγω ανάγκης σωστής προφοράς). Αν δεχθούμε όμως το νέο αυτό κατασκεύασμα, το οποίο διευρύνεται στις πινακίδες όλο και περισσοτέρων ιατρών στη χώρα μας θα έπρεπε συνεκδοχικά να δεχθούμε και τον όρο "ορθογεροντική"(!), διότι ανάγκη συνδρομής της ειδικότητας αυτής έχουν και ενήλικες και ιδιαίτερα γέροντες.

Τα περισσότερα σοβαρά λεξικά και οι εγκυκλοπαίδειες της γλώσσας μας, με προεξάρχον το λεξικό του αειμνήστου καθηγητού της Φιλοσοφικής Σχολής των Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και Αθηνών και ακαδημαϊκού Ιωάννη Σταματάκου, αναγράφουν τον όρο ως «Ορθοπεδική».

Η ετυμολογία του: ορθός + πέδον (το πέδον = το έδαφος (από όπου και κράσπεδον, δάπεδον, πεδίον, πους κ.λπ.). Έτσι αποδίδεται σωστά η έννοια της λέξης, σημαίνουσας: "επανορθώνω ή αποκαθιστώ φυσικές ή επίκτητες σωματικές δυσπλασίες".

(Πηγή:  "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" 12-07-2009, Επιστολές Αναγνωστών: Φωκιων Τοπαλης -Υποστράτηγος ε.α. - Φιλόλογος / Θεσσαλονίκη)

Ποια είναι όμως η ορθοπεδική τέχνη; Η ορθοπεδική δεν είναι από μονή της ήδη μια τέχνη; Χρειάζεται να γίνει περισσότερο;

Στην αρχή ήταν όλα απλά. Η ορθοπεδική ήταν μια τέχνη απλής μορφής που φρόντιζε για ίσια και ορθή πέδη, τόσο προφυλακτικά όσο και θεραπευτικά. Το σήμα - έμβλημα της το πήρε το 1741 από τον ιατρό Nocolas Andry που την απεικόνισε με ένα στραβό δέντρο που με πασσάλους και σχοινιά επιδιώκεται η ευθυγράμμιση του δέντρου. Τώρα έλειπε ποια το όνομα. Ευτυχώς δεν την ονόμασε calipedie - καληπέδη. Έτσι έγινε Ορθοπεδική Χειρουργική και η Ορθοπεδική Τέχνη.

Για να υπηρετήσει τον σκοπό η Ορθοπεδική Τέχνη, είχε στην διάθεση της μέσα όπως: νάρθηκες, κηδεμόνες, κορσέδες και άλλον εξοπλισμό, που εξακολουθούν να υπάρχουν και σήμερα με το κομψότερο όνομα "ορθώσεις". Αργότερα ενταχτήκαν και οι προθέσεις σε αυτές. Oι προθέσεις πλέον άρχισαν να αντικαθιστούν μέρη του σώματος και αυτό δεν θα ήταν δυνατόν να το σκεφτεί κανείς εάν δεν είχε προηγηθεί ένας αιώνας χειρουργικής προετοιμασίας.

Πριν από 50 χρόνια δημιουργήθηκαν οι τρεις άξονες της Ορθοπεδικής:

• η Ορθοπεδική Χειρουργική,
• η Ορθοπεδική Τέχνη, και
• η Φυσιοθεραπεία (δηλαδή η γυμναστική της ορθής στάσης ή ότι ονομάζουμε σήμερα φυσιοθεραπεία),

Η φυματίωση των οστών και η πολιομυελίτιδα έχουν εξαφανιστεί σε μεγάλο βαθμό. Αυτές έβαλαν την σφραγίδα τους στην Ορθοπεδική Τέχνη μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα. Στις μέρες μας την θέση τους έχουν πάρει άλλες ασθένειες και εδώ και πάρα πολύ καιρό η Ορθοπεδική Τέχνη δεν ασχολείται μόνο με παιδιά. Το μεγάλο βάρος του κλάδου βρίσκεται τώρα στα άτομα της 2ης και 3ης ηλικίας.

Σήμερα κυριαρχεί στο πεδίο της Ορθοπεδικής η Χειρουργική. Η Ορθοπεδική Τέχνη έχει μετεξελιχθεί σε επιστημονικό κλάδο με αντικείμενο τη μελέτη και κατασκευή των Ορθώσεων και Προθέσεων που συνταγογραφούνται από τον ιατρό και κατασκευάζονται από τον ορθοπεδικό τεχνικό. Η ιατρική έχει στενό και αναντικατάστατο, ακόμα, αρωγό την Ορθοπεδική Τέχνη. Χάρη στην εμβιομηχανική και στις νέες τεχνολογίες είναι αποτελεσματικότερη αλλά έχει γίνει επίσης περισσότερο ανθρώπινη και εξακολουθεί να έχει την θέση της στο ορθοπεδικό πρόγραμμα θεραπείας.